Top 4 Fabrieken met nieuwe functie| Marcel van Hooijdonk

Marcel van Hooijdonk schreef in eerdere blogs al over gevangenissen en kerken die een bijzonder nieuw leven zijn gegund. Dit keer neemt hij de industriële sector onder de loep. De bekendste, opmerkelijkste en meest inspirerende herbestemmingsprojecten belonen wij met een vermelding in de lijst van fabrieken met een bijzondere herbestemming.

Verlaten fabriek Marcel van Hooijdonk

Marcel van Hooijdonk: ‘Leegstaande fabriek is doodzonde’

Marcel van Hooijdonk: “De tijd dat Nederlandse steden je verwelkomen met vriendelijk ogende, maar zwaar giftige rookwolken is aan zijn einde. En dat is maar goed ook. Naast de impact op de volksgezondheid en milieu, vind ik het persoonlijk hét toonbeeld van horizonvervuiling. Door verbeterde, duurzame fabrieksprocessen zijn de oude fabrieken met iconische schoorstenen gelukkig steeds minder vaak nodig voor vervaardiging van hetzelfde product.

Dat gezegd hebbende; zolang er geen giftige rook uit de imposante torens wordt gepompt zijn de panden een lust voor het oog voor iedereen met een liefde voor industriële architectuur. Omdat de panden tegen een stootje moesten kunnen zijn deze vaak van een bijzonder hoge kwaliteit. Leegstand is altijd een verspilling van vastgoed, maar fabrieken waarmee niks wordt gedaan is in het bijzonder doodzonde. Gelukkig zijn er genoeg mooie herbestemmingsprojecten, waardoor deze stoere gebouwen weer een nieuw leven krijgen.”

4. Lichttoren

Dit rijksmonument ontworpen in de functionalistische stijl is een zevenhoekige, witte toren in de binnenstad van Eindhoven. Gaat er al een lichtje branden? Juist. Het voormalig hoofdkwartier van Philips was ooit één van de grootse gloeilampenfabrieken ter wereld.  

Marcel van Hooijdonk: “Eind vorige eeuw verhuisde Philips geleidelijk naar een andere locatie, waardoor de gebouwen één voor één leeg kwamen te staan. Aanvankelijk werd begonnen met de sloop van de panden, maar dat stuitte op weerstand van de trotse inwoners van de lichtstad. Gelukkig zag de gemeente op tijd het licht en besloot een samenwerking met Philips voor herbestemming.

Het resultaat? De fabriek en de omliggende panden vormen nu een gevarieerd complex waar met woningen, kantoorpanden en ruimvoldoende horeca en recreatiemogelijkheden een stedelijk gevoel is gecreëerd.

3. Verkadefabriek

In 1929 werd een biscuitfabriek in den Bosch overgenomen door een echte koekenbakker genaamd  Ericus Gerhardus Verkade.  Hij gaf direct het startsein voor een periode van 70 jaar aan verbouwingen en verbeteringen. Niet alleen van het pand, maar ook het productieproces van de krakende lekkernijen. Dit laatste maakte de fabriek uiteindelijk overbodig en heeft na haar sluiting jarenlang leeggestaan.
Marcel van Hooijdonk: “In 2002 werd besloten de fabriek om te toveren tot een walhalla voor liefhebbers van theater, kunst en film.  Dat is natuurlijk even andere koek, maar de karakteristieke eigenschappen van de oude fabriek zijn zeer vernuftig in het ontwerp behouden.”

2. Westergasfabriek

De Westergasfabriek is voor veel Nederlanders een legendarisch complex. Voor de één omdat hij bij de première van zijn favoriete film in het ketelhuis was, of omdat hij zijn eerste feestje heeft gepakt op Awakenings en voor de ander vanwege de befaamde ‘Bakkerswinkel’ bij de ophaalbrug.

Marcel van Hooijdonk: “Maar zelden vanwege de oorspronkelijke, minder sprookjesachtige, functie van de fabriek: het wassen van kolen en het vergassen van cokes voor de productie van steenkoolgas. Alleen daarom is het al één van de meest geslaagde herbestemmingsprojecten die Nederland kent.”

1. Van Nellefabriek

Marcel van Hooijdonk: “Niet in de laatste plaats dankzij haar vermelding op de ‘Werelderfgoedlijst van Unesco’ is de herbestemming van de Van Nellefabriek in Rotterdam (1925) uniek.” 

Deze eer hoeft de fabriek met slechts twee andere monumentale panden te delen. Het wordt door experts genoemd als één van de hoogtepunten van de industriële architectuur uit de 20e eeuw. Beroemde architecten noemden de fabriek kort na de bouw zelfs  'het mooiste schouwspel van de moderne tijd'.
Je zou zeggen dat dit nogal een druk legde op de schouders van de ontwikkelaars van de herbestemming. Maar dit indrukwekkende pand is vanaf begin tot eind tot in de kleinste details uitgewerkt. Het gebouw zat, naast wat verduurzamingsmaatregelen, eigenlijk al zo dicht tegen perfectie aan dat er nog maar heel weinig te verbeteren viel. 

Marcel van Hooijdonk: “Maar daarmee doen we dit prachtige herbestemmingsproject te weinig eer aan. De herbestemming is in elk opzicht een meer dan geslaagd project. Ik kan er langer over uitweiden maar de foto’s spreken voor zich.”

Meer lezen van Marcel van Hooijdonk?

Marcel van Hooijdonk plaatst regelmatig blogs en interessante artikelen op onze site. Houd onze website dus goed in de gaten. Heeft u een tip voor onze redactie? Mail dan naar info@zuylenstaete.nl

Blijf op de hoogte!